Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013

ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ

Σήμερα Τσικνοπέμπτη στην πλατεία Καρατάσου

Επίσημη έναρξη σήμερα των εκδηλώσεων της Αποκριάς στη Νάουσα με παραδοσιακή μουσική και χορό στην πλατεία Καρατάσου.
Στη Νάουσα, η Αποκριά χαρακτηρίζεται από τον αυθορμητισμό, τον ενθουσιασμό, τη φιλόξενη διάθεση των Ναουσαίων, τα χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία γλέντια τους, τα σατυρικά καρναβάλια.

Ιδιαίτερο και βασικότερο όμως στοιχείο είναι το έθιμο του Γιανίτσαρου και της Μπούλας. Ένα έθιμο με βαθιές ρίζες, που στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας του ενσωμάτωσε στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων.


ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΙΜΟ
Πρώτη μαρτυρία για το δρώμενα έχουμε το 1706, αντί μνημόσυνου για το παιδομάζωμα της προηγούμενης χρονιάς. Την μεγαλύτερη ακμή του γνώρισε στα τέλη του 1 9ου και τις αρχές του 2Οου αιώνα και φθάνει αναλλοίωτο μέχρι τις μέρες μας.
Σε αντίθεση με την "αταξία" που επικρατεί τις μέρες της αποκριάς, το έθιμο της Νάουσας χαρακτηρίζει η πειθαρχημένη, τυποιτοιημένη και εξαιρετικής αισθητικής εμφάνιση των συμμετεχόντων. Το ντύσιμο, το μάζεμα, το προσκύνημα, το δρομολόγιο, το μουσικό ρεπερτόριο, οι χοροί, τα όργανα και οι συμμετέχοντες κρατούν εδώ και αιώνες τους ίδιους κανόνες.

Στο έθιμο παίρνουν μέρος μόνο νεαροί άνδρες, ανύπαντροι τα παλαιοτέρα χρόνια. 0 Γιανίτσαρος, Ο περήφανος αυτός φουστανελοφόρος, με τα πολλά ασημικά στο στήθος και στη φουστανέλα, την μακριά πάλα (σπαθί) και τον κέρινα "πρόσωπο" είναι ο πρωταγωνιστής.
Κύριο ρόλο έχει η Μπούλα, άνδρας που υποδύεται, χωρίς να τη γελοιοποιεί, τη γυναίκα με φαρδιά φουστάνια και "πρόσωπο" στολισμένο με τούλια και λουλούδια. Τα παιδιά που προπορεύονται του μπουλουκιού αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του δρώμενου. Στο τέλος της πομπής η μουσική, ο ζουρνάς και το νταούλι.
Την Κυριακή νωρίς το πρωί, με τελετουργικό τρόπο αρχίζει το ντύσιμο. Το ενδιαφέρον όλων για την άψογη εμφάνιση του Γιανίτσαρου και της Μπούλας, τα τραγούδια, οι ευχές, τα κεράσματα είναι χαρακτηριστικά αυτή τη μέρα.
Τα όργανα, οι ζουρνατζήδες, από νωρίς θα αρχίσουν το μάζεμα, να συγκεντρώνουν δηλαδή όλα τα μέλη της ομάδας, πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι μέχρι να πάρουν τελευταίο τον αρχηγό του μπουλουκιού. Είναι ιδιαίτερα συγκινητική η τελετή αποχαιρετισμού στο σπίτι και το καλωσόρισμα των μελών του μπουλουκιού.

Χωρίς να χορεύουν, με ανεπανάληπτη πομπή, φθάνουν κοντά στο μεσημέρι στο Δημαρχείο. Εδώ θα γίνει το προσκύνημα, θα πάρει δηλαδή ο αρχηγός την άδεια από τον Δήμαρχο να τελεστεί το έθιμο, να γυρίσουν χορεύοντας τους δρόμους της πόλης.
Εκτός από τη Μπούλα που υποκλίνεται, οι Γιανίτσαροι θα γείρουν πίσω το κορμί τους και θα τινάξουν αγέρωχα το στήθος τους.
Μόλις δοθεί η άδεια θα βγάλουν τις πάλες από τα θηκάρια και θα αρχίσουν οι καθορισμένες από την παράδοση πατινάδες από μαχαλά σε μαχαλά, σε επίσης καθορισμένα δρομολόγιο. Στις πλατείες θα χορέψουν κυκλικούς χορούς.
Το απόγευμα θα φτάσουν στην πλατεία των Αλωνίων. Εκεί θα βγάλουν τους "πρόσωπους" και θα ενωθούν μαζί με τον κόσμο για να χορέψουν.
Αργότερα τα μπομλούκια θα συνεχίσουν τη διαδρομή τους μέχρι τα Καμμένα, όπου θα στήσουν τους τελευταίους τους χορούς.

Αργά την Κυριακή θα γυρίσουν στα σπίτια τους για να ξανασυναντηθούν την άλλη μέρα.
Το έθιμο ξεκινάει την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς, συνεχίζεται την Δευτέρα - τα μπουλούκια επισκέπτονται τα σπίτια των μελών τους και γλεντούν , επαναλαμβάνεται την Κυριακή της Αποκριάς (Τυρινής) - στην πλατεία των Αλωνίων γίνεται μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς μεζέδες και το φημισμένο Ναουσαίικο κρασί , συνεχίζεται την Καθαρή Δευτέρα - δεν φορούν τους "προσωπάδες" αλλά ακολουθούν το καθορισμένα δρομολόγιο και την Κυριακή της Ορθοδοξίας όλα τα μπουλούκια συναντώνται στην περιοχή Σπηλαίου για να γλεντήσουν με παραδοσιακές πίτες, γλυκά του ταψιού και άφθονο κρασί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου