Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2013

Ή έννοια της λέξεως απόστολος

Καθώς και πολλές άλλες, έτσι και ή λέξη Απόστολος άλλη έννοια είχε στους αρχαίους Έλληνες, διαφορετική στην Παλαιά Διαθήκη, και νέο περιεχόμενο απέκτησε στην περίοδο της χάριτος (Καινή Διαθήκη).
Στην αρχαία ελληνική σήμαινε τον απεσταλμένο από κάποιον είτε για να φέρει σε πέρας μια εντολή του, είτε για να μεταδώσει αγγελία, ενώ από τους Αθηναίους απόστολος λεγόταν και ό αρχηγός της ναυτικής μοίρας («στόλαρχος»). Δηλαδή ή λέξη απόστολος δεν είχε θρησκευτικό περιεχόμενο.


Στον Ιουδαϊσμό, και κυρίως μετά τη Βαβυλώνεια αιχμαλωσία (606-536 πΧ), ή λέξη απόστολος σήμαινε το πρόσωπο πού είχε ως έργο του τη διάδοση των θρησκευτικών άρχων της μονοθεϊστικής θρησκείας του ισραηλιτικού λαού. Με κέντρο την Ιερουσαλήμ, κατά καιρούς αποστέλλονταν οι κατάλληλοι για το σκοπό αυτό στη Διασπορά των Ιουδαίων, πού ζούσαν σε διάφορες πόλεις του γνωστού τότε κόσμου, ανάμεσα σε εθνικούς και ειδωλολάτρες, όχι μόνο για να στηρίξουν στην πίστη τούς συμπατριώτες τους, αλλά, ει δυνατόν, να διαδώσουν το μονοθεϊσμό και σε εθνικούς. Οι τελευταίοι χαρακτηρίζονται στις Πράξεις των Αποστόλων «προσήλυτοι» ή «φοβούμενοι τον Θεόν» (13, 43. 10, 2). Αυτοί οι απόστολοι του Ιουδαϊσμού έδειχναν συνήθως τόσο φανατισμό και υποκριτικό ζήλο, ώστε ό Κύριος τούς καταδίκασε με τα λόγια: ...τριγυρνάτε στη στεριά και στη θάλασσα για να κερδίσετε έναν προσήλυτο- κι όταν τον κερδίσετε, τον κάνετε ν' αξίζει για την κόλαση δυό φορές παραπάνω από σας (Ματθ. 23, 15).


Όταν άρχισε ή διάδοση της νέας, χριστιανικής, πίστεως, οί απόστολοι του Ιουδαϊσμού εξακολούθησαν να πηγαίνουν παντού, κυρίως για να δια-βάλλουν το χριστιανισμό και να αποτρέπουν τούς Ιουδαίους να ασπάζονται την πίστη στο Χριστό. Χαρακτηριστική είναι ή αναφορά του Αγίου Ιουστίνου, του φιλοσόφου και μάρτυρος, ό όποιος στον «Διάλογον προς Τρύφωνα» (κεφ. 17) αποκαλύπτει ότι οι Ιουδαίοι εξέλεγαν «άνδρας εκλεκτούς έστελναν «είς πασαν την οίκουμένην, κηρύσσοντας, ότι αίρεσις άθεος και άνομος έγήγερται από Ιησού τίνος Γαλιλαίου». Ένας τέτοιοι « απόστολος » υπήρξε στην αρχή και ό Σαΰλος (μετέπειτα μέγας Παύλος) πού εδίωκε τούς χριστιανούς στην Ιερουσαλήμ, πήγαινε δε με συστατικές επιστολές των αρχιερέων του ιουδαϊσμού στη Δαμασκό, για να συλλάβει και φέρει δεμένους στην Ιερουσαλήμ, όποιους θα εύρισκε εκεί να ακολουθούν την οδό του Κυρίου (Πράξ. 9, 2), ενώ νέος ακόμα επικροτούσε τή θανάτωση του Στεφάνου του πρωτομάρτυρος, με λιθοβολισμό (Πράξ. 7, 60).
Αλλά ή λέξη απόστολος απέκτησε την επικρατέστερη έννοια από τη στιγμή πού ό Κύριος κάλεσε κοντά του τούς Δώδεκα μαθητές κι εκείνοι, αφού τα άφησαν όλα, τον ακολούθησαν κατά την τριετή δράση του μέχρι και την Ανάληψη του στους ουρανούς. Μετά δε την επιφοίτηση σ' αυτούς, την ήμερα της Πεντηκοστής, του Αγίου Πνεύματος, έγιναν οι κήρυκες της νέας Πίστεως και οί μάρτυρες της διδασκαλίας και των έργων του Χριστού, για τη λύτρωση του ανθρώπου από την αμαρτία και την ίδρυση της Βασιλείας του Θεού πάνω στη γη.


Αποστόλους τούς ονόμασε ό ίδιος ό Ιησούς Χριστός, όπως μαρτυρεί ό ευαγγελιστής Λουκάς: ...Φώναξε κοντά του τούς μαθητές τον κι από αυτούς διάλεξε δώδεκα, τούς όποιους ονόμασε αποστόλους (6, 13). Παρά το γεγονός δέ ότι απόστολοι καλούνται και άλλοι συνεργάτες του Κυρίου και κήρυκες του θείου λόγου, όταν χρησιμοποιείται ή λέξη «απόστολοι», εννοούνται κυρίως οι Δώδεκα μαθητές του Χρίστου.

Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013

Ένα ανεκπλήρωτο δημοκρατικό χρέος

Ένα ανεκπλήρωτο δημοκρατικό χρέος για τον Κώστα Ματάτη
και τα θύματα του "σαμποτάζ" στον Έβρο

Hταν παιδιά και γέρασαν. Kι ενώ οι μεταδικτατορικές κυβερνήσεις αναγνώρισαν την αντιδικτατορική δράση αρκετών κατηγοριών πολιτών και τους αποκατέστησαν με ευεργετικά νομοθετήματα κατοχύρωσης, ως συνταξιοδοτικού του χρόνου φυλάκισης, εξορίας κλπ., αυτούς τους ξέχασαν.Θυμάται κανείς το "σαμποτάζ" της ζάχαρης σε μονάδα του Eβρου; Hταν η τελευταία προβοκάτσια της χούντας των συνταγματαρχών για να στηρίξουν το επιχείρημα του κομμουνιστικού κινδύνου και να δικαιολογήσουν ετσι το πραξικόπημα που εκδηλώθηκε την 21η Aπριλίου του 1967.

Διοικητής σε μονάδα του Eβρου τότε, ο μετέπειτα δικτάτωρ Γεώργιος Παπαδόπουλος, εριξε ζάχαρη σε ρεζερβουάρ καυσίμων και χρέωσε το υποτιθέμενο σαμποτάζ σε αθώους στρατιώτες χαρακτηρισμένους ως αριστερούς. Mεταξύ αυτών και ο δικός μας ο βεροιώτης Kώστας Mατάτης. Aβγαλτο όπως θα λέγαμε παιδί, της φτώχειας και της στέρησης, που μόλις βγήκε από το ορφανοτροφείο πήγε να υπηρετήσει την θητεία του. Eνα - δυο μήνες μετά ο Παπαδόπουλος μετά από φριχτά βασανιστήρια, όπως διηγείται ο ίδιος, τον υποχρέωσε να υπογράει την συμμετοχή του στο "σαμποτάζ". 

Aκολούθησε το στρατοδικείο και μεγάλη ταλαιπωρία για να παραμείνει 5,5 χρόνια στη φυλακή. Tα χρόνια πέρασαν και παρά την αποκάλυψη της σκευωρίας ο Kώστας Mατάτης, ο Θανάσης Kαρινος, ο Bαγγέλης Kαλογεράς κ.α. ρίχθηκαν στον αγώνα της ζωής και του επιουσιου, ξεχασμένοι ομως από την Δημοκρατία και τους εκφραστές της. Aυτοί που πάνω στους διωγμούς και την ταλαιπωρία τους οι χουντικοί θεμελίωσαν την εξουσία τους, πλησιάζοντας σήμερα τα 60 χρόνια τους δεν ένιωσαν την αναγνώριση της πολιτείας.
Eυτυχώς, υπάρχει πάντα ελπίδα και ευαίσθητοι πολιτικοί άνδρες, όπως ο Φώτης Kουβέλης του Συνασπισμού, που κατά πληροφορίες, προτίθεται να καταθέσει - ίσως να το έκανε και χθες - τροπολογία στη Bουλή, για ν' αναγνωρισθούν ως συντάξιμα τα χρόνια της φυλάκισης και αυτών των πολιτών, που βασανίσθηκαν, κυνηγήθηκαν, φυλακίσθηκαν για χάρη της Δημοκρατίας που σήμερα εμείς απολαμβάνουμε τα αγαθά της.

Eίμαστε βέβαιοι ότι η τροπολογία θα γίνει αποδεκτή και θα υπερψηφισθεί από το σύνολο των βουλευτών όλων των πτερυγων της Bουλής, με πρώτους τον Yπουργό και τους βουλευτές της Hμαθίας.

O Kώστας Mατάτης οικογενειάρχης, ζει στη Bέροια και εργάζεται εδώ και 30 χρόνια στην Venus.

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013

ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ

Σήμερα Τσικνοπέμπτη στην πλατεία Καρατάσου

Επίσημη έναρξη σήμερα των εκδηλώσεων της Αποκριάς στη Νάουσα με παραδοσιακή μουσική και χορό στην πλατεία Καρατάσου.
Στη Νάουσα, η Αποκριά χαρακτηρίζεται από τον αυθορμητισμό, τον ενθουσιασμό, τη φιλόξενη διάθεση των Ναουσαίων, τα χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία γλέντια τους, τα σατυρικά καρναβάλια.

Ιδιαίτερο και βασικότερο όμως στοιχείο είναι το έθιμο του Γιανίτσαρου και της Μπούλας. Ένα έθιμο με βαθιές ρίζες, που στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας του ενσωμάτωσε στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων.


ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΙΜΟ
Πρώτη μαρτυρία για το δρώμενα έχουμε το 1706, αντί μνημόσυνου για το παιδομάζωμα της προηγούμενης χρονιάς. Την μεγαλύτερη ακμή του γνώρισε στα τέλη του 1 9ου και τις αρχές του 2Οου αιώνα και φθάνει αναλλοίωτο μέχρι τις μέρες μας.
Σε αντίθεση με την "αταξία" που επικρατεί τις μέρες της αποκριάς, το έθιμο της Νάουσας χαρακτηρίζει η πειθαρχημένη, τυποιτοιημένη και εξαιρετικής αισθητικής εμφάνιση των συμμετεχόντων. Το ντύσιμο, το μάζεμα, το προσκύνημα, το δρομολόγιο, το μουσικό ρεπερτόριο, οι χοροί, τα όργανα και οι συμμετέχοντες κρατούν εδώ και αιώνες τους ίδιους κανόνες.

Στο έθιμο παίρνουν μέρος μόνο νεαροί άνδρες, ανύπαντροι τα παλαιοτέρα χρόνια. 0 Γιανίτσαρος, Ο περήφανος αυτός φουστανελοφόρος, με τα πολλά ασημικά στο στήθος και στη φουστανέλα, την μακριά πάλα (σπαθί) και τον κέρινα "πρόσωπο" είναι ο πρωταγωνιστής.
Κύριο ρόλο έχει η Μπούλα, άνδρας που υποδύεται, χωρίς να τη γελοιοποιεί, τη γυναίκα με φαρδιά φουστάνια και "πρόσωπο" στολισμένο με τούλια και λουλούδια. Τα παιδιά που προπορεύονται του μπουλουκιού αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του δρώμενου. Στο τέλος της πομπής η μουσική, ο ζουρνάς και το νταούλι.
Την Κυριακή νωρίς το πρωί, με τελετουργικό τρόπο αρχίζει το ντύσιμο. Το ενδιαφέρον όλων για την άψογη εμφάνιση του Γιανίτσαρου και της Μπούλας, τα τραγούδια, οι ευχές, τα κεράσματα είναι χαρακτηριστικά αυτή τη μέρα.
Τα όργανα, οι ζουρνατζήδες, από νωρίς θα αρχίσουν το μάζεμα, να συγκεντρώνουν δηλαδή όλα τα μέλη της ομάδας, πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι μέχρι να πάρουν τελευταίο τον αρχηγό του μπουλουκιού. Είναι ιδιαίτερα συγκινητική η τελετή αποχαιρετισμού στο σπίτι και το καλωσόρισμα των μελών του μπουλουκιού.

Χωρίς να χορεύουν, με ανεπανάληπτη πομπή, φθάνουν κοντά στο μεσημέρι στο Δημαρχείο. Εδώ θα γίνει το προσκύνημα, θα πάρει δηλαδή ο αρχηγός την άδεια από τον Δήμαρχο να τελεστεί το έθιμο, να γυρίσουν χορεύοντας τους δρόμους της πόλης.
Εκτός από τη Μπούλα που υποκλίνεται, οι Γιανίτσαροι θα γείρουν πίσω το κορμί τους και θα τινάξουν αγέρωχα το στήθος τους.
Μόλις δοθεί η άδεια θα βγάλουν τις πάλες από τα θηκάρια και θα αρχίσουν οι καθορισμένες από την παράδοση πατινάδες από μαχαλά σε μαχαλά, σε επίσης καθορισμένα δρομολόγιο. Στις πλατείες θα χορέψουν κυκλικούς χορούς.
Το απόγευμα θα φτάσουν στην πλατεία των Αλωνίων. Εκεί θα βγάλουν τους "πρόσωπους" και θα ενωθούν μαζί με τον κόσμο για να χορέψουν.
Αργότερα τα μπομλούκια θα συνεχίσουν τη διαδρομή τους μέχρι τα Καμμένα, όπου θα στήσουν τους τελευταίους τους χορούς.

Αργά την Κυριακή θα γυρίσουν στα σπίτια τους για να ξανασυναντηθούν την άλλη μέρα.
Το έθιμο ξεκινάει την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς, συνεχίζεται την Δευτέρα - τα μπουλούκια επισκέπτονται τα σπίτια των μελών τους και γλεντούν , επαναλαμβάνεται την Κυριακή της Αποκριάς (Τυρινής) - στην πλατεία των Αλωνίων γίνεται μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς μεζέδες και το φημισμένο Ναουσαίικο κρασί , συνεχίζεται την Καθαρή Δευτέρα - δεν φορούν τους "προσωπάδες" αλλά ακολουθούν το καθορισμένα δρομολόγιο και την Κυριακή της Ορθοδοξίας όλα τα μπουλούκια συναντώνται στην περιοχή Σπηλαίου για να γλεντήσουν με παραδοσιακές πίτες, γλυκά του ταψιού και άφθονο κρασί.